Letonya'ya Türkiye'den ihraç edilen nar ürünlerinde, tarımsal zararlılarla mücadelede yaygın kullanılan Acetamiprid maddesi, normal sınırların yaklaşık 10 kat üstünde bulundu. Letonya yetkilileri tarafından yapılan analizler sonucunda belirlenen yüksek pestisit oranı nedeniyle ürünlerin Türkiye'ye iade edildiği açıklandı. Yüksek pestisit içeren narların Türkiye iç pazarında satılıp satılmayacağına ilişkin vatandaşların endişeli olduğu bildirildi.
Acetamiprid’in Kullanımı ve Etkileri
Acetamiprid, tarım ve bahçecilik sektöründe bitkileri zararlılardan korumak amacıyla yaygın olarak kullanılan bir böcek ilacıdır. Neonikotinoid sınıfı böcek ilaçları arasında yer alan bu madde, bitkilere zarar veren çeşitli haşereleri etkileyerek sinir sistemini felç eder ve ölümüne neden olur. Bu özellikleri nedeniyle meyve, sebze, süs bitkileri ve tahıllarda sıklıkla tercih edilmektedir.
Acetamiprid'in İnsan Sağlığına Zararları
Acetamiprid, yüksek dozlarda insan sağlığı üzerinde ciddi olumsuz etkilere neden olabilmektedir:
- Akut Zehirlenme Belirtileri: Yüksek miktarda acetamiprid’e maruz kalındığında mide bulantısı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, göz ve cilt tahrişi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Maruz kalma süresi ve miktarı arttıkça, sinir sistemi üzerinde etkisi daha belirgin hale gelerek titreme ve kas spazmlarına yol açabilir.
- Kronik Sağlık Riskleri:
- Solunum Yolu Problemleri: Uzun süreli ve düşük dozda maruziyet, solunum yollarında tahriş ve alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
- Sinir Sistemi Etkileri: Uzun süreli maruziyet, sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaparak davranış bozuklukları ve sinirsel bozukluklara yol açabilir.
- Hormon Bozuklukları: Neonikotinoidlerin bazı araştırmalarda endokrin (hormonal) sistem üzerinde bozulmalara neden olabileceği, bağışıklık ve üreme sistemlerinde düzensizlikler oluşturabileceği belirtilmektedir.
- Kanser Riski: Acetamiprid ve benzeri neonikotinoidlerin kansere doğrudan etkisi tam olarak kanıtlanmamış olsa da, uzun süreli ve yüksek doz maruziyet durumunda olumsuz etkiler doğurabileceği düşünülmektedir.
- Çocuklar Üzerindeki Etkileri: Özellikle gelişme çağındaki çocuklarda, hassas sinir sistemi üzerindeki etkiler daha belirgin hale gelebilir. Çocuklarda hormon dengesizliği ve sinir sistemi bozulmalarına yol açma riski bulunmaktadır.
Maruziyetin Azaltılması İçin Öneriler
Acetamiprid'in zararlı etkilerinden korunmak için bazı önlemler alınması önerilmektedir:
- Tarımsal Ürünleri Yıkama: Özellikle pestisit içerebilecek tarımsal ürünleri iyice yıkamak önemlidir.
- Organik Ürün Tercihi: Kimyasal kullanımının minimum düzeyde olduğu organik ürünler tercih edilmelidir.
- Koruyucu Ekipman Kullanımı: Böcek ilacı kullanımına maruz kalan kişiler, koruyucu kıyafet, maske ve eldiven kullanarak kendilerini korumalıdır.
İade Edilen Narların Akıbeti Belirsiz
Türkiye’ye iade edilen narlardaki yüksek pestisit miktarı, iç piyasada satışa sunulup sunulmayacağı konusundaki belirsizlik nedeniyle vatandaşlarda endişeye yol açmaktadır.
