Türkiye otomotiv sektörü, sıfır ve ikinci el araç satışlarında rekor kırsa da yerli üretim oranında gerileme yaşanıyor. 2024 yılı itibarıyla iç pazarda satılan yerli araçların oranı, son iki yılda %9 azalarak %30’a düştü. LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, katma değerli üretimin yetersizliğine dikkat çekerek düşük faiz ortamının yerli araç satışlarını artıracak en önemli faktör olduğunu belirtti.
Üretim ve İhracatta Gerileme Yaşanıyor
Geçmişte Anadol, Fiat 124 ve Renault 12 gibi araçlarla başlayan üretim serüveni, bugün Togg T10X, Fiat Egea, Toyota Corolla ve Hyundai i20 gibi modellerle devam ediyor. Ancak sıfır araç satışlarının zirve yaptığı 2024 yılında bile üretimde düşüş yaşandı. Geçen yıl otomobil üretimi %5, hafif ticari araç üretimi ise %10,6 geriledi.
Selçuk Nazik, özellikle ticari araç üretimindeki düşüşe dikkat çekerek, “Son 10 yılın en düşük seviyesine ulaştık. Artan maliyetler ve döviz kurlarındaki yükseliş, önümüzdeki yıllar için risk sinyalleri veriyor” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin Otomotivde Yerlilik Karnesi
2024 yılında Türkiye’de üretilen otomobillerin yerlilik oranları şu şekilde sıralandı:
- Togg T10X: %72
- Hyundai i10/i20/Bayon: %57-%60
- Fiat Egea Cross/Sedan: %52-%54
- Toyota Corolla: %45
- Renault Megane/Clio: %40
Toplamda 273.808 yerli araç satılırken, bu rakam 980.341 araçlık toplam satışın %27,93’ünü oluşturdu.
Tüketici Talepleri Değişiyor
Selçuk Nazik, tüketicinin eski teknolojilere sahip araçları artık tercih etmediğini ifade ederek, “Katma değersiz, çağa uygun olmayan üretimle araç parkımızı doldurduk. Tüketiciler bilinçli ve seçici davranıyor. Üretimde montaj hattından öteye geçip teknoloji üretmeliyiz” dedi.
Türkiye’nin Marka Çıkarma Potansiyeli
Dünya genelinde bugüne kadar 59 ülkeden 1147 otomobil markası çıkarken, Türkiye sadece Anadol, Tofaş ve Togg ile sınırlı kaldı. Nazik, özellikle Togg’un uluslararası pazarlarda güçlenmesinin önemine vurgu yaparak, “Yerli markaların Avrupa pazarında tutunması şart. Aksi takdirde cari fazla veren sektörümüzde, Çin ithalatıyla cari açık sorunu yaşanabilir” dedi.
Hurda Teşviki Yerine Düşük Faiz Önerisi
TÜİK verilerine göre Türkiye’de araç yaş ortalaması 14,5 yıl, araçların %25’i 21 yaşın üzerinde. Hurda teşviki gündemde olsa da Nazik, satışları artırmada asıl etkinin düşük faiz oranlarında olduğunu söyledi. Togg’un 2024’te satılan 99.489 elektrikli aracın 30.093’ünü oluşturmasını örnek gösteren Nazik, “Düşük faiz kampanyaları, hem sıfır hem ikinci el araç satışlarını tetikliyor” dedi.
