Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD’nin Ukrayna’da 30 günlük ateşkes teklifine prensipte destek verdiğini açıkladı. Ancak Putin, ateşkesin kalıcı barışı sağlaması ve savaşın temel nedenlerini ortadan kaldırması gerektiğini belirterek, sürecin birçok kritik detayının çözülmesi gerektiğini vurguladı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin danışmanı Andriy Yermak, Moskova’daki ABD-Rusya ateşkes görüşmelerinin ardından yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın “donmuş bir çatışmaya” asla razı olmayacağını belirtti.
“Biz Minsk III’ü istemiyoruz ve Avrupa da barış sürecine dahil edilecek,” diyen Yermak, daha önce başarısızlıkla sonuçlanan Minsk Anlaşmaları’nın bir tekrarını kabul etmeyeceklerini vurguladı.
Rusya’nın Talepleri Endişe Yaratıyor
Ukraynalı yetkililer, Rusya’nın müzakerelerde “maksimalist taleplerde” bulunabileceğini öngörüyor. Bloomberg’e göre, Moskova’nın talepleri arasında Ukrayna’nın tarafsızlık ilan etmesi, Rusya’nın ilhak ettiği toprakların uluslararası alanda tanınması ve Ukrayna topraklarında Avrupa barış gücü askerlerinin konuşlandırılmaması gibi maddeler yer alıyor.
Bir Ukraynalı yetkili, “Biz barış isteyen taraf olduğumuzu göstermek istiyoruz. Barışa engel olan değil, onu inşa eden bir ortak olduğumuzu vurguluyoruz,” ifadelerini kullandı. Yetkili, Ukrayna’nın üç öneri sunduğunu belirtti:
- Hava sahasında ateşkes
- Karadeniz’de deniz ateşkesi
- Esir değişimi gibi güven artırıcı önlemler
Ancak Ukrayna, toprak bütünlüğünden asla taviz vermeyeceğinin altını çizdi.
Rusya’nın “Temel Nedenler” Şartı
Moskova’da Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ile görüşen Putin, ABD’nin ateşkes teklifine prensipte destek verdiğini ancak detayların tartışılması gerektiğini söyledi.
“Fikir iyi ve biz bunu kesinlikle destekliyoruz. Ancak bazı konular var ki Amerikalı meslektaşlarımızla müzakere edilmesi gerekiyor. Belki Başkan Trump ile bir telefon görüşmesi yaparız,” dedi.
Putin’in, “Bu krizin temel nedenlerini ortadan kaldıran bir çözüm olmalı,” şeklindeki açıklaması, Rusya’nın Ukrayna’nın NATO üyelik hedeflerini savaşın nedenlerinden biri olarak göstermeye devam ettiğine işaret ediyor.
Moskova, ayrıca Ukrayna’nın ateşkes sürecinde asker toplamayacağını, eğitim yapmayacağını ve Batı’dan silah desteği almayacağını garanti etmesini talep ediyor.
Putin, “30 günlük bir ateşkes boyunca Ukrayna ordusunun silahlanmaya devam etmeyeceğini kim garanti edecek?” diyerek, sürecin nasıl denetleneceğinin de belirsiz olduğunu söyledi.
Trump Görüşmeye Hazır
ABD Başkanı Donald Trump, Putin’in açıklamalarını “umut verici” ancak “tamamlanmamış” olarak nitelendirdi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile Beyaz Saray’da konuşan Trump, Putin’in açıklamalarını dikkatle takip ettiklerini belirtti.
Trump, Moskova’da Putin ile görüşmesi beklenen Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un sürece dair “ciddi görüşmeler” yürüttüğünü ifade etti.
Trump, “Anlaşmanın detayları büyük ölçüde tartışıldı. Şimdi Rusya’nın gerçekten hazır olup olmadığını göreceğiz. Eğer değilse, bu dünya için büyük bir hayal kırıklığı olacak,” dedi.
Ukrayna, Trump’a Mesaj Verdi
Ukrayna, ABD’nin ateşkes teklifini kabul ederek, Trump’ın savaşı sona erdirme hedefine “yapıcı bir uzlaşmayla” yaklaştığını göstermeye çalışıyor. Ancak Kiev, Rusya’nın işgal ettiği toprakları askeri yollarla değil, diplomatik süreçle geri almayı hedeflediğini belirtiyor.
“Bazı topraklarımızın diplomatik yollarla geri alınması gerektiğini biliyoruz ve bunun zaman alabileceğini kabul ediyoruz,” diyen bir Ukraynalı yetkili, Kiev’in uzun vadeli bir çözüm arayışında olduğunu ifade etti.
Rusya’nın Ek Talepleri
Moskova, ateşkes görüşmelerinin ötesinde, ABD ile ilişkilerini yeniden şekillendirmek için bir dizi talep sundu. Reuters’a konuşan iki kaynağa göre, Rusya ABD’den “anlamlı tavizler” bekliyor.
Kremlin danışmanı Yuri Uşakov, “ABD, Rusya’nın pozisyonunu zaten biliyor,” diyerek, Moskova’nın beklentilerini Washington’a ilettiğini belirtti.
Putin, ayrıca Batılı şirketlerin Rusya’ya dönmesine kapı aralayarak, “Geri dönmek isteyen şirketler her zaman hoş karşılanır,” dedi. Ancak Rus lider, yerli üreticilerin pazardaki yerini aldığını ve Batılı firmalara özel ayrıcalık tanınmayacağını ekledi.
Öte yandan, Putin, ABD ile enerji iş birliğinin yeniden başlaması durumunda Avrupa’ya doğalgaz arzının yeniden sağlanabileceğini ima etti.
