Suriye'de Gerilim Tırmanıyor: Türkiye ve İsrail Masada
ABD'li bir yetkili ve bölgeden bir kaynak, Middle East Eye’a verdiği bilgilerde, Washington’un Türkiye ve İsrail arasında Suriye özelinde çatışmasızlık mekanizması kurulması için diplomatik baskı uyguladığını belirtti. Bu girişimin temel amacı, bölgede "olası bir kazayı" önlemek.
Beşar Esed rejiminin Aralık ayında düşmesinin ardından Suriye'deki güç dengeleri değişti. Türkiye'nin kuzeydeki askeri varlığını artırma planları, İsrail tarafından "kırmızı çizgi" olarak değerlendiriliyor.
İsrail’in Hava Saldırıları Gerilimi Tetikledi
Nisan ayı başlarında İsrail savaş uçakları, Türkiye’nin konuşlanmayı planladığı Hama Hava Üssü ve Humus’taki Tiyas (T4) Hava Üssü’nü hedef alan hava saldırıları düzenledi. Bu saldırılar, Ankara'nın T4 üssü için teknik ekip göndermeye hazırlandığı dönemde gerçekleşti.
Bakü’de Teknik Düzeyde Görüşme Gerçekleşti
Saldırıların ardından Milli Savunma Bakanlığı kaynakları, Türkiye ve İsrail’in Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de teknik düzeyde çatışmasızlık görüşmeleri yaptığını doğruladı. ABD, bu görüşmelerin gerçekleşmesinde kilit rol oynadı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, 3 Nisan’da Washington’da Türk mevkidaşı Hakan Fidan ile görüşmesinde, İsrail ile gerilimin düşürülmesinin önemini vurguladı. Rubio'nun Pazartesi günü yaptığı telefon görüşmesinde de bu mesajı yinelediği aktarıldı.
Washington, Jetlerin Tehlikeli Yakınlaşmasından Endişeli
ABD'li yetkililere göre, bölgede Türk ve İsrail savaş uçaklarının aynı hava sahasında bulunması, kazara yaşanabilecek çatışma riskini artırıyor. Bu nedenle, iki ülke arasında gerçek zamanlı iletişim sağlayacak bir mekanizmanın kurulması öncelik taşıyor.
“Zaten Benzer Mekanizmalar Kullanılıyor”
Bir Türk yetkili ise, Türkiye'nin daha önce Rusya, İran ve ABD ile benzer çatışmasızlık kanallarını başarıyla kullandığını ve İsrail ile de kurulacak yapının "büyük bir mesele olmadığını" ifade etti. Kaynaklar, bu tür temasların daha önce Lübnan’dan yapılan tahliyeler sırasında da sağlandığını hatırlatıyor.
Yeni kurulacak mekanizmanın her iki tarafa da 24 saat erişim sağlayacağı ve eşzamanlı koordinasyonu artıracağı bildirildi.
Sözlü Mutabakat Yeterli Görülüyor
Taraflar arasında resmi bir anlaşmadan çok, gayri resmi ve sözlü mutabakatla ilerlenmesi planlanıyor. İsrailli bir yetkili, Ankara’nın Aralık ayından bu yana çatışmasızlık mekanizması konusunda tereddütlerini koruduğunu belirtti.
Ankara'nın Kırmızı Çizgileri
Türk yetkililer, İsrail’in amacının sadece kazaları önlemek değil, Şam’ın yeni yönetimini etkisizleştirecek bir “etki alanı” oluşturmak olduğunu savunuyor. Bu durumun, savaş sonrası yeniden yapılanma sürecine zarar vereceği görüşündeler.
Türkiye Suriye'de Kalıcı Askeri Varlıkta Kararlı
Ankara’daki uzmanlara göre, ABD’nin arabuluculuğuna rağmen Türkiye, Suriye'de askeri üs kurma planlarından vazgeçmeyecek. Üslerin, hem IŞİD’le mücadele hem de bölgede boşalan güç dengesinin doldurulması açısından önemli olduğu ifade ediliyor.
Bölgesel Koalisyon Geliyor
Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, hafta sonu Antalya Diplomasi Forumu’nda Türkiye’nin Suriye, Irak, Lübnan ve Ürdün ile IŞİD'e karşı ortak operasyonları koordine edecek bir koalisyon kurduğunu duyurdu. Koalisyonun karargâhı Şam’da kurulacak ve Suriye hükümetinin resmi talebiyle operasyonlara başlayacak.
Ancak Ankara ile Şam arasında, Türkiye'nin yeni kurulan Suriye ordusuna askeri eğitim ve destek vermesini içeren resmi bir savunma anlaşması henüz imzalanmadı.
