Svalbard Anlaşması Resmi Gazete’de Yayımlandı
Türkiye, Spitsbergen Anlaşması olarak da bilinen Svalbard Anlaşması’nı onaylayarak yürürlüğe soktu. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Türk vatandaşları, Svalbard takımadalarında mülk edinme, oturma ve bilimsel araştırma yapma hakkına sahip oldu.
Norveç’in kuzeyinde, Arktik Okyanusu’nda yer alan ve yaklaşık 2.700 kişinin yaşadığı Svalbard bölgesi, dünyanın en kuzeyindeki idari merkezlerden biri olarak biliniyor. Bölgenin yüzde 60’ı buzullarla kaplı olup, buradaki ekonomik faaliyetler genellikle balıkçılık, madencilik ve bilimsel araştırmalara dayanıyor.
Türk Vatandaşlarına Yeni Haklar
Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte Türk vatandaşları şu haklara sahip olacak:
- Svalbard kara sularına, fiyortlarına ve limanlarına giriş yapabilme
- Bölgede oturum hakkı
- Balıkçılık, avlanma ve denizcilik faaliyetlerinde bulunabilme
- Madencilik ve ticaret faaliyetleri gerçekleştirme
- Endüstriyel yatırımlar yapma
- Bilimsel araştırmalara katılma
Bu kararın, Türkiye’nin son yıllarda Arktik bölgesinde yürüttüğü bilimsel çalışmalara da katkı sağlaması bekleniyor. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi tarafından Svalbard Adaları ve Norveç’in münhasır ekonomik bölgesinde yapılan son araştırma seferi 25 Temmuz 2024’te tamamlanmıştı.
Svalbard’a Gitmeden Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her ne kadar Türk vatandaşlarına oturum izni hakkı doğmuş olsa da, bölgeye iş ve konut ayarlanmadan gidilmesi tavsiye edilmiyor. Norveç’in resmi makamlarına göre, Svalbard’a yerleşmek isteyenlerin önceden iş ve konut bulması gerekiyor.
Oturum koşullarıyla ilgili Norveç yetkilileri şu bilgileri veriyor:
- Vize: Svalbard’a giriş için Schengen vizesine gerek yok. Ancak Norveç anakarası üzerinden giriş yapacaklar için çift girişli Schengen vizesi alınması gerekiyor.
- Konut Durumu: Bölgede konut fiyatları yüksek ve yerleşim alanları sınırlı. Norveç devleti, adalardaki arazilerin çoğuna sahip olduğu için özel konut edinmek oldukça zor.
- İş Bulma Zorunluluğu: İş olmadan konut edinmek neredeyse imkânsız. Bu nedenle adaya gitmeden önce iş bulmak büyük önem taşıyor.
- Valilik Onayı: Takımadalara yerleşmek isteyenlerin, ada valisinden onay alması gerekiyor.
Svalbard’ın Tarihi ve Statüsü
Svalbard takımadaları, 1596 yılında keşfedildi ve 1925 yılında Norveç’e bağlandı. 9 Şubat 1920’de Paris’te imzalanan ve 1925’ten bu yana yürürlükte olan Spitsbergen Anlaşması, Norveç’in bölge üzerindeki egemenliğini tanıyor. Ancak, anlaşmaya taraf olan 40 kadar ülkenin vatandaşlarına mülk edinme, ticaret yapma ve bilimsel araştırma yürütme hakkı veriyor.
Bugüne kadar, Rusya ve Norveç bu hakları en aktif şekilde kullanıyordu. Türkiye’nin anlaşmayı onaylamasıyla birlikte, Türk vatandaşları da Svalbard’da yasal olarak faaliyet gösterebilecek.
